Instituut voor Groeps- en Organisatiepsychologie
adviespraktijk van dr. Edu Feltmann
‘s-Gravelandseweg 122, 1217 EZ Hilversum. Tel: 035-7852389; m.: 06-53617664; e: info@igop.nl; www.igop.nl
WAT IS DENKADVISEREN
en wanneer is dat zinvol?
​
DENKADVISEREN is een ontstroevend spel (tijdens een 'denkadviesgesprek') met de taal, het denken en de werkelijkheidsbeelden van wie advies vraagt, waardoor deze zélf met eigen denkkracht 'het goede advies' bedenkt
Dit 'taalspel' is zinvol als deskundige adviezen en 'tools' - bijvoorbeeld over hoe 'nóg beter te managen' - geen oplossing bieden!
Denkadviseren: zo noemen wij onze stijl van adviseren.
Het is een door ons ontwikkelde 'psycho-linguïstische' interventiekunde, die wij aanbieden als aanvulling op - en als alternatief voor - de vele 'bedrijfskundige' varianten in het veld van organisatie-advies en veranderkunde.
De stijl van een 'denkadvies-gesprek' is verwonderd, aandachtig en poëtisch.
Het wordt ervaren als een 'waardig' en respectvol interactieproces.
Denkadvies-gesprekken stimuleren gedachten, gevoelens en manieren van doen, die uitdrukking zijn van menselijke waardigheid.
Het resultaat van zo'n gesprek (dat is het tijdens het gesprek door de klant zélf geproduceerde / bedachte 'denkadvies') reikt in de beleving van de klant verder en dieper dan vooral als 'praktisch en nuttig' bedoelde suggesties.
De attitude en het taalgebruik van denkadviseurs verschilt van dat van bedrijfs- en veranderkundige organisatie-adviseurs, die met hun klanten communiceren binnen de regels van het voor die klanten zo vertrouwde 'managerial discours'.
Dit in organisaties dominant geworden 'managerial discours' genereert, naast successen, steeds meer managerial problemen, welke niet oplosbaar zijn met de tot dit discours behorende kennis, inzichten, opvattingen en wijzen van denken en spreken.
Om tegenwoordig zinvol te kunnen adviseren bij vragen en problemen over en in organisaties heb je ten minste ook nog iets anders nodig dan superieure kennis en ervaring van en met Organisatie- en Veranderkunde.
Maar Wat?
Het antwoord vanuit het IGOP is: Denkadviseren
Je moet - in de rol van adviseur - kunnen horen en begrijpen met welke gedachten, zienswijzen, overtuigingen, idealen, mensen in organisaties de problemen 'produceren' waarover ze advies vragen. Deze 'denkprodukten' (c.q. die door hen ervaren 'problemen') zijn primair door die mensen zelf te veranderen (of zelfs letterlijk 'op te lossen') met hulp van 'taal' (in plaats van met bedrijfs- en veranderkundige 'tools'!), tijdens een voor hen ongewoon taalspel in hun gesprek met een 'denkadviseur'.
Dit antwoord steunt op onderstaand stukje 'theorie' over de 'psycho-linguïstische' aard van 'problemen' (en ook van 'successen'!).
Wanneer iemand verschil of afstand bemerkt tussen wat hij wenst en wat hij waarneemt (ofwel tussen zijn 'ideaalbeeld' van iets en wat hij meent dat daarvan nu 'het geval is'), ervaart zo iemand dat als lastig en onaangenaam.
Zowel dit ideaalbeeld als de interpretatie wat het geval is, zijn echter zijn eigen 'bedenksels'. Het zijn mógelijke, maar zeker niet de énig mogelijke 'zienswijzen' - men zou ook andere idealen en of andere interpretaties (hebben) kunnen bedenken, zelfs zodanig dat beiden (gekoesterd ideaal en vermeende werkelijkheid) onderling meer samenvallen, als 'congruent' worden ervaren, niet meer verschillend zijn.
Meestal lukt het ook wel om, bijvoorbeeld, 'bij elk nadeel het voordeel' te zien / bedenken - en daarmee dat onaangename gevoel te relativeren of zelfs zich tevreden te gaan voelen met dezelfde 'feiten' die eerst nog zo lastig leken!
​
Maar als iemand niet meer op eigen kracht die andere zienswijze(n) kan bedenken, bijvoorbeeld omdat hij ervan overtuigd is dat zijn waarnemingen en zijn 'bedenksels' objectief juist en de enige 'waarheid' zijn ('zijnswijzen' in plaats van 'zienswijzen'!), tja..., dan zal zo iemand tegen een adviseur zeggen:
"Die situatie daar bevalt me niet; er moet daar nu echt iets veranderen. Ik weet echter niet hoe dat moet. Maar u bent daarin deskundig, dus adviseer me svp wat daarvoor de beste aanpak is"
Met deze taal laat de adviesvrager horen dat hij ervan overtuigd is dat 'de situatie daar' moet worden veranderd via een deskundige aanpak van die situatie.
Een andere interpretatie van 'die situatie daar' en/of een ander 'ideaalbeeld' daarover, zou wel eens tot een heel andere waardering daarvan kunnen leiden, en dan ook tot een andere - of zelfs helemaal geen - adviesvraag.
Dat vraagt echter niet om het aanpakken van iets in de situatie daar, maar om het loslaten ('ontstroeven') door de adviesvrager van de overtuiging en denkbeelden die hij nu heeft over die situatie, en deze dan vervangen door meerdere andere mogelijke zienswijzen daarop.
Omdat overtuigingen 'vast liggen' in en door de taal waarin iemand denkt en spreekt, bestaat het (eventueel gevraagde) adviseren daarbij, uit het samen 'spelen' van een taalspel, waardoor er 'speling' kan komen in de taalcodes van het 'discours' van de adviesvrager. In die speling kunnen dan nieuwe zienswijzen zich ontvouwen, waarmee 'oplossing' biedende perspectieven en mogelijkheden kunnen worden bedacht door de adviesvrager zelf.
Dat 'spelen' noemen wij 'denkadviseren'.
De 'kunst' van denkadviseren is dus: problemen herkenbaar maken als het gevolg van overtuigingen, zienswijzen en idealen, die 'discours gebonden' zijn,
in plaats van het gevolg van omstandigheden (gebeurtenissen, doelen, structuren, etc.), die zich 'in de werkelijkheid' als 'harde feiten' lijken voor te doen. Een denkadviseur kan de klant stimuleren speling toe te laten, door zelf met de taal die hij in het gesprek inbrengt, steeds net buiten de spelregels te blijven van het discours waarin de adviesvrager gewend is te denken en spreken.
Hoe meer 'gastvaardig' (subtiel, aandachtig, respectvol, bescheiden en onbemoeizuchtig) de adviseur dit taalspel speelt, des te groter is de kans dat de adviesvrager tijdens dit adviesgesprek de ruimte en vrijheid gaat ervaren om zijn heersende overtuigingen los te laten (over wat ideaal zou zijn en wat daarentegen helaas het geval is) en in die ruimte dan tot geheel nieuwe interpretaties van 'de situatie daar' kan komen.
Dit proces van ontstroeven en ontvouwen van zienswijzen door de werking van - en het werken met - taal, ervaren zowel de klant als de adviseur als iets moois en verblijdends.
Dat is de Poëtica van denkadviseren: een intiem proces van psychologische, taalfilosofische en bevrijdende verleidingen!
[
​
​
Wilt u meer lezen over Denkaviseren?
Lees dan het boek "Denkadviseren, over de relaties tussen de taal, het denken en de problemen van mensen in organisaties" van Feltmann, Lubbers, Metsemakers en Dijkgraaf. Uitgave Mediawerf, 2010.
Wil u zelf leren Denkadviseren?
Doe dan mee aan de 10-daagse Leergang in Denkadviseren.
Meer informatie daarover vindt u op deze website onder de knop "ons Aanbod', en op de nieuwe website: www.denkadviseren.nl